Promotie 'Het verdwijnen van de stedelijke zelfstandigheid van Huissen in de 17e en 18e eeuw.'

17 mei 2024 (16:00 uur)

Op vrijdag 17 mei 2024 om 16.00 uur verdedigt Jan Zweers, promovendus bij de faculteit Cultuurwetenschappen, zijn proefschrift 'Het verdwijnen van de stedelijke zelfstandigheid van Huissen in de 17e en 18e eeuw. De politiek-bestuurlijke ontwikkeling in de oude Kleefse enclave Huissen: een exempel van de Brandenburgs-Pruisische centralisatiepolitiek'.

Tot 1816 was de stad Huissen een Kleefse enclave in Gelders gebied. Daardoor maakte deze een heel andere ontwikkeling door dan de Gelderse steden in de omgeving. Dat was met name in de 17e en 18e eeuw het geval. Wat betekende de overgang van het noordelijk deel van de Kleefse erflanden naar Brandenburg in 1614 voor de ontwikkeling van de macht van de stadsbesturen in het hertogdom Kleef en dan met name in Huissen? Deze vraag staat centraal in het proefschrift van Jan Zweers met als titel 'Het verdwijnen van de stedelijke zelfstandigheid van Huissen in de 17e en 18e eeuw'.

Roerige tijden in Huissen
Nadat in 1609 de laatste Kleefse hertog was overleden braken er roerige tijden aan in de Kleefse erflanden en dus ook in Huissen. In Huissen werd het stadsbestuur van oudsher door de bevolking gekozen. Nadat Friedrich Wilhelm van Brandenburg in 1640 keurvorst was geworden, veranderde dit. Hij wilde zijn macht uitbreiden ten koste van steden en adel. De Huissense bevolking wilde zich daar niet bij neerleggen. Het kwam dan ook regelmatig tot, soms gewelddadige, confrontaties tussen de stad en de keurvorst.

Oorlogen en Pruisische koningen
De stad trok daarbij telkens aan het kortste eind. De Pruisische koning Friedrich Wilhelm I (1713-1740) maakte een einde aan de vrije magistraatsverkiezingen. Het aantal leden van het stadsbestuur kromp en vooral mensen die afkomstig waren van elders kregen het in het stadje voor het zeggen. De grote oorlogen die Europa in de 17e en 18e eeuw teisterden en de economische politiek van de Pruisische koningen waren desastreus voor Huissen. De bevolking verarmde en het stadje verviel. Pas nadat Huissen in 1816 bij Nederland was gekomen nam de welvaart enigszins toe en kreeg de bevolking weer enige inspraak.

Promotie Jan Zweers
Jan Zweers (Arnhem, 1955) was tot zijn pensioen werkzaam als docent geschiedenis aan het Olympuscollege te Arnhem. Op vrijdag 17 mei 2024 verdedigt hij om 16.00 uur zijn proefschrift.
Promotors zijn prof. dr. L.H.M. Wessels (OU) en prof. dr. M. Wensky (Universiteit Bonn). De promotie is live bij te wonen bij de OU in Heerlen. U kunt de zitting ook online volgen via ou.nl/live.