Zoomlezing over Spinoza

Benedictus de Spinoza (1632-1677), zoals zijn naam in het Latijn luidt, wordt gezien als één van de belangrijkste denkers uit de geschiedenis van de filosofie, in ieder geval de Nederlandse filosofie. Op 6 april houdt historicus en filosoof Jos de Wit voor Dispuut Plein Air een Zoomlezing over deze wereldberoemde zeventiende-eeuwse Nederlandse denker.

De Spinoza legde een brug tussen het traditionele christelijke en het moderne seculiere wereld- en mensbeeld, doordat hij God gelijkstelde aan de Natuur als alomvattend begrip van de werkelijkheid.  Daarbij ging hij uit van één werkelijkheid met twee aspecten: een geestelijk en ruimtelijk aspect. Hij zag de mens als een onderdeel van de natuur, strevend naar voortbestaan. Het belangrijkste levensdoel van de mens was voor hem zielerust vanuit een ruim inzicht in de werking van de natuur. Om die reden vond hij dat godsdienst buiten de politiek moest worden gehouden en dat de staat moest zorgen voor tolerantie en het openbaar welzijn voor iedereen.

Vanwege deze denkbeelden werd Spinoza lange tijd als atheïst gezien en als gevaarlijk voor de moraal. Vanaf de 19e eeuw is er steeds meer waardering gekomen voor deze radicale denker, die tegelijk ook een aimabel mens was. Wie was Spinoza en hoe onderbouwde hij zijn denkbeelden?

Jos de Wit (1960) is historicus en filosoof. In het dagelijks leven staat hij voor de klas als leerkracht humanistisch vormingsonderwijs (hvo) en geeft hij cursussen en lezingen over filosofie en filosofische wandelingen voor de Vrije Academie en het Humanistisch Verbond. Van zijn hand verscheen onlangs het boekje Kopstukken van het humanisme, waarin ook Spinoza voorkomt.