Bezoek aan de Portugese synagoge te Amsterdam

23 maart 2023 (11:00 uur)

Op donderdag 23 maart brengen we een bezoek aan de Portugese Synagoge te Amsterdam. Deze synagoge uit de Gouden Eeuw staat symbool voor tolerantie en vrijheid en wordt nog steeds gebruikt door de Portugees-Israëlietische Gemeente. Het meer dan drie eeuwen oude interieur is erg indrukwekkend, met zijn stenen pilaren, koperen kroonluchters, hout uit Brazilië, metershoge ramen en zand op de vloer.

De eerste Joden die zich aan het einde van de 16e eeuw in Amsterdam vestigden, kwamen uit Spanje en Portugal. Aanvankelijk mochten deze Sefardim niet in het openbaar hun godsdienst belijden. In 1639 bouwden de Portugese Joden aan de Houtgracht (het huidige Waterlooplein) voor het eerst een synagoge die vanaf de straat duidelijk zichtbaar was, waarmee een einde kwam aan de periode van onzichtbare huissynagogen. Het zal zeker een rol hebben gespeeld dat de Portugese Joden met hun handelscontacten met de landen rond de Middellandse Zee een belangrijke bijdrage leverden aan de Amsterdamse Gouden Eeuw. 

In de tweede helft van de 17e eeuw werd de Joden toegestaan synagogen te bouwen op markante plaatsen (terwijl tegelijkertijd de katholieken nog verboden werd kerken te bouwen die vanaf de straat als zodanig herkenbaar waren; zie bijvoorbeeld Onze-Lieve-Heer-op-Zolder uit 1661-1663). De Portugees-Israëlitische Synagoge werd gebouwd op de plaats waar tot de stadsuitbreiding van 1663 de Tweede 'Sint Antoniespoort' stond aan de Sint Antoniesdijk. De synagoge kreeg geen begraafplaats in de directe nabijheid; als begraafplaats diende Beth Haim te Ouderkerk aan de Amstel.

Tijdens het bezoek aan de synagoge krijgt u uitleg over de Sefardische achtergronden en tradities, met de ceremoniële voorwerpen en het historische meubilair die daarbij horen. In de omliggende bijgebouwen zijn onder andere bibliotheek Ets Haim en de schatkamers gevestigd. 

Bibliotheek
In het complex van de Portugese Synagoge bevindt zich de oudste nog functionerende joodse bibliotheek ter wereld: Ets Haim-Livraria Montezinos. Deze bibliotheek werd in 2003 onderdeel van het Memory of the World-programma van UNESCO, waarmee het universele belang werd erkend.

Programma
11.00-11.30 uur: ontvangst met koffie/thee  
11.30-12.30 uur: bezoek bibliotheek
12.30-13.30 uur: lunch
13.30–15.00 uur: rondleiding synagoge
Circa 15.30 uur: afsluitend drankje

Let op: deze activiteit vindt plaats op een donderdag!

Keppels
Alle mannelijke bezoekers zal gevraagd worden een keppel te dragen. Deze zijn bij de ingang te leen.

Locatie en bereikbaarheid
Adres synagoge en bibliotheek: Mr. Visserplein 3, 1011 RD Amsterdam. 

Openbaar vervoer: vanaf Amsterdam CS met metrolijnen 51, 53 en 54, uitstappen halte Waterlooplein, uitgang Nieuwe Amstelstraat, daarna 2 minuten lopen. Of met tram 14, vanaf Centraal Station tot halte Waterlooplein. Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum: tram 14, vanaf Centraal Station tot halte Artis.

Er zijn drie parkeergarages in de omgeving van het Joods Cultureel Kwartier: Markenhoven, ParkKing Waterlooplein en Stadhuis/Muziektheater. 

Kosten
De kosten voor deze dag bedragen 25 euro per persoon, waarbij een lid één introducé mag inschrijven. De entree is duurder dan gebruikelijk, vanwege de hoge tarieven van de locatie, maar we zijn ervan overtuigd dat het dit waard is.

Aanmelden
Inschrijven kan via onderstaand inschrijfformulier tot 5 maart 2023.
Onze Belgische leden kunnen zich aanmelden via het contactformulier en het bedrag elektronisch overmaken via Bancontact.
Het maximaal aantal deelnemers voor deze dag is 30.


Namens de AVOU,
Marianne Elderman,
bestuurslid.


De inschrijving voor deze activiteit is inmiddels verlopen.